|
Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Lê Quang Äịnh
(Ká»· Mão 1759 - Quý Dáºu 1813)
Văn thần Ä‘á»i Nguyá»…n sÆ¡, tá»± Tri Chỉ, hiệu Cấn Trai, quê huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên. Mồ côi cha, nhà nghèo, ông theo anh và o Gia Äịnh kiếm sống. Thông minh hiếu há»c, ông được má»™t vị y sÄ© gả con gái và táºn tình giúp đỡ. Ông há»c vá»›i cao sÄ© Võ TrÆ°á»ng Toản, tiến bá»™ nhiá»u, kết bạn vá»›i Trịnh Hoà i Äức, Ngô Nhân Tịnh, vá» sau tiếng tăm lẫy lừng, được ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i xÆ°ng tặng là "Gia Äịnh tam gia". Lại nữa, thị xã Bình DÆ°Æ¡ng do ông và các bạn thÆ¡ láºp ra Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i cÅ©ng được sÄ© phu nức tiếng khen ngợi
Năm Máºu Thân 1788, khi Nguyá»…n ánh chiếm lại Gia Äịnh, mở khoa thi, ông và Trịnh Hoà i Äức trúng tuyển, được cá» là m Hà n Lâm việc chế cáo, giữ việc biên soạn sổ sách. Ãt lâu thăng Hữu tham tri, rồi thăng đến Thượng thÆ° bá»™ Binh. Khi Nguyá»…n ánh lên ngôi vua (tức Gia Long) năm đầu (1802) ông là m Chánh sứ sang Trung Quốc. Khi vá» thăng là m Thượng thÆ° bá»™ Há»™ phụ trách Khâm Thiên Giám
Ông nổi tiếng thÆ¡ văn, chữ đẹp thÆ¡ hay mà cÅ©ng có tà i vá» há»™i há»a. Lúc Ä‘i sứ tà i năng ông từng được ngÆ°á»i Trung Quốc khen ngợi. Khoảng năm 1806, ông được cá» biên soạn bá»™ Hoà ng Việt nhất thống địa dÆ° chÃ. Năm Quý Dáºu 1813 ông mất, hưởng dÆ°Æ¡ng 54 tuổi. ThÆ¡ ông gồm chung vá»›i thÆ¡ của Trịnh Hoà i Äức, Ngô Nhân Tịnh thà nh bá»™ Gia Äịnh tam gia thi táºp. Ngoà i ra, ông còn có táºp Hoa Nguyên thi thảo
|
|
|
|